معرفی سامانه نیما
نیما یک سامانه ابداعی توسط بانک مرکزی است که از کنار هم گذاشتن حرف‌های ابتدایی عبارت "نظام یکپارچه معاملات ارزی" در جهت نظارت بر بازار معاملات خارجی ارز در حوزه بازرگانی راه‌اندازی شد. در سامانه نیما بستری آنلاین فراهم شده است تا خرید و فروش ارز زیر نظر بانک مرکزی برای اهالی تجارت امکان‌پذیر باشد. با آمدن نیما از خروج ارز بابت کالا و اهدافی که دولت آن‌ها را غیرضروری می‌داند بیشتر از گذشته جلوگیری شده است. متقاضیان خرید ارز می‌توانند به راحتی درخواست خود را در سامانه نیما ثبت و فروشندگان ارز نیز در همین سامانه اقدام به فروش ارز کنند. به این ترتیب مقدار معاملات ارزی که بدون نظارت بانک مرکزی انجام می‌شود نسبت به گذشته بسیار کاهش یافته است.
سامانه نیما در جهت آسان‌تر کردن تامین ارز، به وجود آوردن محیطی امن برای خریداران و فروشندگان ارز، ایجاد فرصت‌های رقابتی بین صرافی‌ها و همچنین شفاف سازی ارتباط بازار ارز با دیگر بازارها فعالیت خود را در اردیبهشت ماه سال 1397 شروع کرد. در این سامانه سه نقش برای افراد مختلف تعریف شده است. گروه اول واردکنندگان کالا و خدمات به عنوان متقاضیان ارز، گروه دوم صادر کنندگان کالا و خدمات به عنوان فروشندگان ارز و گروه سوم همان بانک‌ها و صرافی‌ها هستند که به عنوان واسطه میان دوگروه قبل عمل می‌کنند.
مزایای استفاده از سامانه نیما
همانطور که گفتیم اعلام تقاضای ارز از راه سامانه نیما امکان‌پذیر است و از سوی دیگر فروشندگان ارز نیز می‌توانند در این سامانه فرصت فروش ارز را داشته باشند. در نتیجه با وجود سامانه نیما میزان معاملات ارزی که بدون نظارت بانک مرکزی انجام می‌شود بسیار کاهش یافته است و این ویژگی مهم‌ترین کاربرد سامانه نیما است. معلوم شدن حقیقی ارز، کاهش خطا و فساد به همراه شفاف‌سازی در انجام معاملات ارزی، ایجاد پایداری و ثبات در بازار ارز از راه برگشت ارز به وسیله صادرکنندگان، معلوم کردن هویت فعالین مجاز در بازار ارز و ایجاد بستری امن و مطمئن از دیگر اهداف به وجود آمدن سامانه نیما به شمار می‌رود. مزایای استفاده از سامانه نیما نه تنها شامل حال بازرگانان شده، بلکه صرافان نیز از این نظام یکپارچه بهره فراوانی می‌برند. نیما یک فضای امن برای صرافی‌ها ایجاد کرده تا بتوانند در رقابت با یکدیگر به عملکردشان بهبود ببخشند.
سامانه نیما چطور کار می‌کند؟
خوب است بدانید دو سامانه سنا و جامع تجارت به وسیله سامانه نیما به هم وصل می‌شود. سامانه تجارت سامانه‌ای است که به بازرگانان تعلق دارد و تمامی فعالیت‌های مربوط به تجارت مثل واردات، صادرات و تامین ارز در آنجا انجام می‌شود. در حقیقت درخواستی که واردکنندگان در سامانه جامع تجارت برای مقدار مشخصی ارز ثبت می‌کنند به نیما منتقل شده و در آن سامانه به نمایش درمی‌آید. در این مرحله تقاضا تشکیل شده و از طرف دیگر تامین‌کنندگان یا صادرکنندگان هم ارز خود را از راه سامانه جامع تجارت به فروش خواهند گذاشت. ارزی که صادرکنندگان برای فروش گذاشتند توسط بانک مرکزی در سامانه نیما نشان داده می‌شود. در مرحله آخر صرافی‌هایی که معاملات خود را در سامانه سنا ثبت می‌کنند می‌توانند وارد شوند. صرافی‌ها واسطه میان واردکنندگان (متقاضیان) و صادرکنندگان (تامین‌کنندگان) هستند و خرید و فروش ارز را انجام می‌دهند.
نرخ ارز نیمایی چقدر است؟
نرخ ارز نیمایی به وسیله دولت تعیین و به طور اختصاصی در اختیار صادرکنندگان قرار می‌گیرد. نرخ ارز نیمایی به طور معمول نسبت به نرخ ارز در بازار آزاد کمتر و نسبت به نرخ ارز دولتی کمتر است. خوب است بدانید بازرگان نمی‌توانند با استفاده از ارز نیمایی هر کالایی را وارد کنند. در قوانین و مقررات تجارت مصوبه‌هایی در خصوص این که چه کالاهایی شامل ارز نیمایی می‌شوند وجود دارد.
به چه کسانی ارز نیمایی تعلق می‌گیرد؟
ارز نیمایی به بازرگانان مجازی که در سامانه جامع تجارت عضو هستند و تجارت خود را به شکل قانونی از طریق همین سایت پیش می‌برند تعلق خواهد گرفت. به همین خاطر است که معمولا نرخ ارز نیمایی نسبت به نرخ ارز بازار آزاد کمتر و نسبت به نرخ ارز دولتی کمتر است. خوب است بدانید بازرگان نمی‌توانند با استفاده از ارز نیمایی هر کالایی را وارد کنند و این نوع از ارز تنها شامل یکسری از کالاهای مصرفی ضروری می‌شود.
سخن پایانی
نظام یکپارچه معاملات ارزی یا همان نیما سامانه‌ای است که برای نظم دادن و هماهنگی فرآیندهای بازرگانی به وسیله بانک مرکزی تاسیس شده است. واردکنندگان در این سامانه ارز مورد نیاز خود را تقاضا و صادرکنندگان ارز را عرضه می‌کنند. صرافی‌ها در این میان با واسطه‌گری رابطه میان متقاضیان و عرضه‌کنندگان را برقرار و با دریافت مبلغی به عنوان کارمزد معاملات را پیش می‌برند. با این حال باید به نکته توجه کنید که ثبت درخواست برای ارز و ارائه آن به شکل مستقیم در سامانه نیما انجام نمی‌شود و توسط بازرگانان در سامانه جامع تجارت درج و با هماهنگی بانک مرکزی و وزارت صمت به شکل آنلاین به روی سامانه نیما منتقل می‌شود.
پرسش‌های متداول
- سامانه نیما چیست؟
- سامانه نیما چطور کار می‌کند؟
- سامانه نیما چه مزایایی دارد؟
- به چه کسانی ارز نیمایی تعلق می‌گیرد؟
- نرخ ارز نیمایی چقدر است؟
