گمرک جمهوری اسلامی ایران سازمانی دولتی تابع وزارت امور اقتصادی و دارایی است که به‌عنوان مرزبان اقتصادی کشور نقش محوری و هماهنگ کننده را در مبادی ورودی و خروجی کشور دارد و مسئول اعمال حاکمیت دولت در اجرای قانون امور گمرکی و سایر قوانین و مقررات مربوط به صادرات و واردات و عبور ( ترانزیت ) کالا و وصول حقوق ورودی و عوارض گمرکی و مالیات ها ی مربوطه و الزامات فنی و تسهیل تجارت است.
گمرک جمهوری اسلامی ایران برای انجام وظایف قانونی خود، سطوح واحدهای اجرائی مورد نیاز را بدون رعایت ضوابط و تقسیمات کشوری و ماده (۳۰) قانون مدیریت خدمات کشوری، متناسب با حجم و نوع فعالیت ها تعیین می‌نماید. تشکیلات گمرک و واحدهای اجرائی متـناسب با وظایف و مأموریت های محوله توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران تهیه می‌شـود و پس از تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی به تصـویب هیئت وزیران می‌رسد. ( گمرک جمهوری اسـلامی ایران شامل ستاد مرکزی گمرک ایران و گمرک های اجرائی است.)
