در سر تا سر دنیا کالاهای تجاری در هنگام واردات و صادرات برای ورود یا خروج از گمرک باید توسط ارزیابهای گمرک مورد بازرسی و ارزیابی قرار بگیرند. جالب است بدانید در تعداد بسیاری از کشورها از جمله کشورهای اروپایی فقط میزان اندکی از کالاها بعد از ورود مورد ارزیابی دقیق قرار خواهند گرفت اما در کشور ما به علت بالا بودن میزان قاچاق کالا، تعداد کالایی که در گمرک ارزیابی و بازرسی کامل میشوند بسیار زیاد است. به همین دلیل است که در این مقاله سعی داریم فرآیند ارزیابی را به صورت مفصل تعریف و به سوالاتی مانند «ارزیاب گمرک کیست» و «چگونه ارزیاب گمرک شویم» پاسخ دهیم.
ارزیابی چیست؟
در تمامی کشورهای جهان کالاها در ورود به گمرکات مورد ارزیابی قرار میگیرند. هدف از ارزیابی کالا توسط گمرک بررسی مغایرت کالای وارد شده با اسناد اظهارنامه گمرکی، بررسی تفاوتهای احتمالی کالای اظهار شده از نظر وزن، تعداد، بستهبندی و ماهیت کالا و حجم با اصل کالا و همچنین اجرای درست قوانین و مقررات تجارت و بازرگانی است.
در ماده ۶۶ آئیننامه امور گمرکی مصوب سال 1390 در خصوص ارزیابی و تعریف آن این چنین آمده است که:
«به منظور حصول اطمینان از اجرای مقررات گمرکی، وصول وجوه متعلقه، صحت مندرجات اظهارنامه گمرکی و اسناد کالاهای اظهار شده ازلحاظ نوع، جنس، تعداد، وزن، ارزش، کشور سازنده، تعرفه و سایر مشخصات و مجوزهای لازم باید مورد ارزیابی و کنترلهای گمرکی قرارگیرند. وظایف ارزیابان، کارشناسان و سایر کارکنان، نحوه نمونه برداری، نقص اسناد، کشف تخلف و گزارش آن، نحوه و میزان وارسی و معاینه براساس اصول انتخاب خطر و وارسی اتفاقی و درج نتایج وارسی در اظهارنامه طی دستورالعملی توسط گمرک ایران تعیین و ابلاغ میشود.
تبصره - به تشخیص گمرک ایران یا تقاضای صاحب کالا، وارسی و ارزیابی کالا میتواند با حضور صاحب کالا یا نماینده قانونی وی انجام شود.»
ارزیاب گمرک کیست و چه وظایفی دارد؟
ارزیاب یکی از کارکنان گمرک است که با کلیه فرآیندهای گمرکی آشنایی کامل و به قوانین و مقررات تجارت تسلط خیلی خوبی دارد. از جمله وظایف ارزیاب گمرک میتوان به بررسی مشخصات ظاهری کالا، تطبیق تعداد، ابعاد و علائم کالا با موارد ذکر شده در اظهار نامه و سایر اسناد و تهیه گزارش در صورت مشاهده هر گونه مغایرت، باز کردن بسته و انطباق محتویات کالا با اظهارنامه و سایر اسناد، نمونه برداری از کالا بر اساس ضوابط و دستورالعملها در شرایطی که امکان نمونه برداری میسر باشد و ضمیمه کردن نتیجه به اسناد و اظهارنامه، بررسی و اطمینان حاصل نمودن از مندرجات ذکر شده در اظهارنامه و سایر اسناد، کنترل محاسبات انجام شده جهت اطمینان حاصل نمودن از صحت محاسبات، اطمینان حاصل کردن از وجوه متعلقه، اطمینان حاصل کردن از رعایت مقررات گمرکی، تهیه گزارش کامل از اختلافها و مغایرتها و ارائه به مقام مسئول مربوطه، در صورتی که میان کالای اظهار شده و ارزیابی شده اختلاف وجود داشته باشد، تنظیم کردن صورت مجلس ضبط کالای ممنوعه و غیر مجاز حسب مورد و تنظیم صورت مجلس بدوی کشف قاچاق حسب مورد اشاره کرد.
چگونه ارزیاب گمرک شویم؟
از آنجایی که ارزیابی کالاها در گمرک یک کار دقیق و حساس است ارزیاب گمرکی نیز باید یک فرد با تمرکز کاری بالا و با دقیق باشد. با توجه به دلایلی که برای ارزیابی کالا در گمرک ذکر کردیم، سایر خصوصیات فردی مثل داشتن اعتماد به نفس، قدرت تصمیمگیری، داشتن اطلاعات لازم و کامل درباره انواع کالا و آگاهی لازم از قوانین گمرکی برای تبدیل شدن به یک ارزیاب گمرکی موفق الزامی است. همچنین به دلیل این که قوانین و مقررات تجارت مدام در حال تغییر و به روز رسانی است، ارزیابهای گمرکی باید از آخرین اخبار و بخشنامهها مطلع باشند. اگر فکر میکنید دارای این خصوصیات فردی هستید و میتوانید به گمرک در این زمینه کمک کنید با تجیار همراه شوید تا از اخبار استخدامی و شرایط ارزیابی گمرک باخبر شوید.
پرسشهای متداول
- ارزیابی چیست؟
- ارزیاب گمرک کیست؟
- چگونه ارزیاب گمرک شویم؟