به صورت کلی به مجموعه اقداماتی که برای آزادسازی کالاهای وارداتی یا صادراتی از گمرک انجام می‌شود ترخیص کالا می‌گویند. این فرآیند شامل مراحل مختلفی است که باید با رعایت قوانین و مقررات گمرکی انجام گیرد. پروسه ترخیص کالا از گمرک روند پیچیده‌ای است و ترخیص کار نیازمند اطلاعات کافی و به روز خواهد بود. این اطلاعات شامل مصوبه‌های دولت و قوانین امور گمرکی است که با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور و تحریم‌ها مدام در حال تغییر هستند. همچنین بایستی بدانید با توجه به ورود یا صدور کالا، مراحل ترخیص کالا و تشریفات گمرکی و اسناد مورد نیاز برای هر کدام متفاوت خواهد بود. در ادامه این مقاله در بلاگ تجیار با نگاهی ریزبینانه و دقیق‌تر به ترخیص کالا از گمرک، مراحل آن، مدارک مورد نیاز، و نکات مهم در این فرآیند خواهیم پرداخت.
گاهی برای واردات و ترخیص بعضی از انواع کالاها نیاز به اخذ مجوزهای خاصی از سازمان‌های دیگر نیز وجود دارد و یکی از مراحل آزاد سازی کالا از گمرک، دریافت همین مجوزها و مدارک لازم است. این مجوزها ممکن است شامل گواهی استاندارد، تأییدیه آزمایشگاه و سایر مجوزهای مرتبط با سلامت، ایمنی یا محیط زیست باشد. بسته به نوع کالا و کشور واردکننده، ممکن است نیاز به اخذ یک یا چند مجوز خاص باشد که عدم دریافت آنها می تواند ترخیص کالا از گمرک را متوقف کند. به همین دلیل واردکنندگان باید پیش از شروع ترخیص، از انواع مجوزهای خاص همان کالا آگاهی داشته باشند و کارهای لازم را انجام دهند. تجیار برای سهولت انجام این مرحله امکانی برای بازرگانان و ترخیص کارها فراهم کرده است تا تنها با نام کالا در کمترین زمان ممکن بتوانند از مجوزهای لازم برای ترخیص کالای مورد نظرشان مطلع شوند. برای استفاده از این امکان وارد قسمت تعرفه‌های گمرکی در تجیار شوید. کد تعرفه یا نام کالای مورد نظرتان را وارد و دکمه جستجو را بزنید. در این جا با بررسی لیست مجوزهای ترخیص می‌توانید قبل از آغاز مراحل ترخیص کالا از گمرک از انواع مجوزهایی که باید دریافت کنید باخبر شوید.تمامی کالاهای وارداتی به کشور با توجه به نوعی که دارند، برای آزاد ترخیص به تعدادی مجوز نیاز دارند. به طور کلی ۱۰ نوع مجوز برای ترخیص کالا وجود دارد که شامل مجوز استاندارد، وزارت راه، قرنطینه، بهداشت، ارشاد، کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان، سازمان انرژی اتمی، مخابرات، جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی است. انواع مجوزهایی که گفته شد مهم‌ترین مجوزهای لازم برای ترخیص کالا از گمرک هستند که باید از سازمان‌های مربوطه اخذ شده و برای ترخیص به گمرک تحویل داده شوند. از سوی دیگر در زمان صادرات، کالاها به سه گروه مختلف مجاز صادراتی، مشروط صادراتی و ممنوع صادراتی تقسیم می‌شوند که جهت ترخیص، اخذ مجوزهای لازم برای هر گروه از کالاهای صادراتی متفاوت خواهد بود.
انواع مسیر در ترخیص کالا
تعیین مسیر گمرکی به فرآیند انتخاب و تعیین مسیرهای مختلف برای عبور کالاها از تشریفات گمرکی و فازهای ترخیص کالا اشاره دارد. این فرآیند به‌خصوص در تجارت بین‌المللی و حمل و نقل کالا اهمیت زیادی دارد و می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر زمان و هزینه‌های آزاد سازی کالا از گمرک داشته باشد. در ادامه، به جزئیات بیشتری در مورد معین کردن مسیرهای گمرکی خواهیم پرداخت.
به طور کلی به مجموعه مراحلی که کالاها باید از آنها عبور کنند تا از گمرک ترخیص و خروج شوند، مسیر گمرکی می‌گویند. این مسیر شامل مراحل مختلفی از جمله بررسی مدارک، ارزیابی کالا، پرداخت حقوق و عوارض، و در نهایت ترخیص کالاست. تعیین مسیر گمرکی تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله؛ نوع کالا، مبدا و مقصد کالا، وضعیت مدارک، قوانین و مقررات گمرکی و حمل و نقل بستگی دارد. تعیین مسیر گمرکی یک فرآیند حیاتی در ترخیص کالا است که نیاز به دقت و آگاهی از قوانین و مقررات دارد. با در نظر گرفتن عوامل مختلف و مشاوره با کارشناسان، می‌توان این فرآیند را به شکل مؤثری مدیریت کرد و از تأخیرات و هزینه‌های اضافی جلوگیری نمود. در پایان در فرآیند ترخیص کالا، کنترل‌هایی توسط کارشناسان گمرک صورت می‌پذیرد که طبق قوانین گمرک در سه مسیر سبز، زرد و قرمز قرار می‌گیرد. در تعیین مسیرهای گمرک، عواملی که اظهارنامه را در مسیرهای مختلف قرار می‌دهند شامل مواردی مانند تعرفه کالا، نو یا مستعمل بودن کالا،ارزش کالا، سابقه در واردات و وضعیت مالیاتی است. بر اساس این موارد ترخیص کالا از گمرک در یکی از مسیرهای سبز، زرد یا قرمز قرار می‌گیرد که در ادامه به جزئیات این مسیرها خواهیم پرداخت.
مسیر سبز
کالاهایی که در مسیر سبز قرار بگیرند نیازی به اخذ مجوزهای گوناگون ندارند و برای این کالاها کسب مجوزهای ترخیص ضروری نیست. در این مسیر کالاها با بررسی اجمالی اسناد به دایره صندوق فرستاده می‌شوند و پروانه خروج در پایان صادر می‌گردد. مسیر سبز سریع‌ترین مسیر ترخیص کالاست به طوری که گاهی فرآیند خروج کالا از گمرک در مسیر سبز چنان با سرعت اتفاق می‌افتد که فقط چند ساعت زمان می‌برد. خوش حساب بودن در امور مالیاتی از عوامل مهم است که باعث می شود کالاها در مسیر سبز قرار بگیرند.
مسیر زرد
کالاهایی که در مسیر زرد باشند معمولا به گواهی آزمایشگاه یا استاندارد نیاز دارند. در مسیر زرد اسناد کالاها و ارزش محموله بررسی شده و موارد اظهاری نیز تطبیق داده می شود، ولی محموله مورد کنترل فیزیکی قرار نمی گیرد. در این مسیر، با ارائه کاتالوگ و تطبیق ارزش استنباطی کالاها در دایره ارزش، محموله ها بدون نیاز به کنترل فیزیکی یا با کنترل‌های مختصر، اجازه خروج خواهند یافت.
مسیر قرمز
در مسیر قرمز تمام رویه ها و تشریفات اداری برای ترخیص کالا صورت می گیرد. در این مسیر محموله ها به آزمایشگاه و استاندارد احتیاج دارند و اسناد ارائه شده نیز به دقت و بسیار جزئی مورد بررسی قرار می گیرد. در مسیر قرمز ارزیاب ممکن است بخشی از کالاها یا تمام آنها را بازدید فیزیکی کند. کالاهایی که در مسیر قرمز باشند طولانی ترین روند را برای خروج خواهند داشت. کسانی که تازه کارت بازرگانی خود را دریافت کرده اند، به طور معمول در این مسیر دسته بندی می شوند.
مدارک لازم برای ترخیص کالا
مدارک لازم برای ترخیص کالا از گمرک به نوع کالا، کشور مبدا و مقصد، و قوانین و مقررات گمرکی مربوطه بستگی دارد. با این حال، برخی مدارک عمومی وجود دارند که تقریباً برای تمامی فرآیندهای ترخیص کالا ضروری هستند. مهم‌ترین مدارک لازم برای ترخیص کالا شامل قبض انبار، ترخیصیه، قبض انبار الکترونیک، کپی برابر اصل بارنامه شرکت حمل، فاکتور تجاری، پکینگ لیست، گواهی مبدا، ثبت سفارش، پروفرما، بیمه نامه، گواهی بازرسی بانکی و در صورت نیاز گواهی‌های بازرسی مرتبط دیگر، نامه خروج موقت کانتینر، نامه کرایه حمل در صورت نیاز، وکالت‌های مرتبط و احراز شده، شناسه انبار صاحب کالا، گواهی‌های مربوطه مثل گواهی بهداشت (در مورد کالاهای خوراکی و دارو) و ارائه کد رهگیری بانک مرکزی می‌شود. آگاهی از این مدارک و تهیه آنها به موقع می‌تواند به تسهیل فرآیند ترخیص کمک کند و از بروز مشکلات قانونی جلوگیری نماید. برای هر کالا، بهتر است با کارشناسان گمرکی یا مشاوران حقوقی مشورت کنید تا از تمامی الزامات و مراحل آگاه شوید.
هزینه‌های ترخیص کالا
هزینه‌های ترخیص کالا از گمرک شامل مجموعه‌ای از هزینه‌ها و عوارض است که باید در مراحل مختلف ترخیص کالا به دولت و مراجع دیگر پرداخت شود. این هزینه‌ها بسته به نوع کالا، کشور مبدا و مقصد، و قوانین و مقررات گمرکی متفاوت است.هزینه‌های ترخیص کالا در گمرک از صاحب کالا یا نماینده آن، در هنگام ترخیص دریافت می‌گردد و شامل مواردی مانند وزارت راه، انبارداری، دموراژ، عملیات بندری، تی اچ سی (THC)، حقوق و عوارض گمرکی، استاندارد و آزمایشگاه، استریپ و حمل داخلی کالا و همچنین برخی هزینه‌های دیگر از جمله بیش بود ارزش، کسر تخلیه و تفاوت تعرفه است.
تفاوت کارگزار گمرکی (حق العمل کار گمرک) با ترخیص کار
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های حق العمل کار با ترخیص کار، موضوعات مربوط به مجوزها و پروانه کاری است. حق العمل کار رسمی گمرک این اختیار را دارد که به نمایندگی از یک شرکت یا یک شخص، تشریفات گمرکی کالا یا همان ترخیص آن را انجام دهد و در قبال آن دستمزد دریافت کند. اما ترخیص کار تنها با وکالتی که از طرف صاحب کالا دارد، قادر به انجام تمامی مراحل ترخیص کالاست. به زبانی ساده‌تر ترخیص کار نماینده صاحب کالا به شمار می‌رود و می‌تواند تمامی کارها را در غیاب او انجام دهد. در واقع حق العمل کار گمرک از طرف صاحب کالا وکالتی ندارد و فقط کارهای مربوط به ترخیص را انجام می‌دهد.
در پایان
ترخیص کالا از گمرک نیازمند ارائه مدارک و مجوزهای متنوعی است که بسته به نوع کالا و شرایط خاص ممکن است متفاوت باشند. آگاهی از این مدارک و تهیه آنها به‌موقع می‌تواند به تسهیل فرآیند ترخیص کمک کند و از بروز مشکلات قانونی جلوگیری نماید. ترخیص کالا از گمرک نیازمند ارائه مدارک و مجوزهای متنوعی است که بسته به نوع کالا و شرایط خاص ممکن است متفاوت باشند. آگاهی از این مدارک و تهیه آنها به‌موقع می‌تواند به تسهیل فرآیند ترخیص کمک کند و از بروز مشکلات قانونی جلوگیری نماید. تجیار با طراحی و تولید ابزارهای کاربردی به انجام صحیح این روند کمک کرده و با پشتیبانی به موقع در کنار شما خواهد بود.
پرسش‌های متداول
_9a13ee88.webp){kind=avatar}
__330116.jpg){kind=avatar}
