کد تعرفه های گمرکی کالا یا همان hs کد زبان مشترک تجارت در میان کشورهای جهان و بازرگان‌های فعال در سطوح بین‌المللی به شمار می‌رود. عبارت hs کد کوتاه شده‌ی Harmonized system code به معنای سیستم هماهنگ شده است. hs کدها برای شناسایی و طبقه‌بندی دقیق کالاهای تجاری ابداع شده تا تجارت و بازرگانی در بستری مناسب انجام بگیرد. در این سیستم هر کالا دارای یک hs کد (شماره تعرفه) هشت رقمی استاندارد است که در تمام کشورهای عضو شناخته شده و به صورت یکسان برای معرفی یک کالای مشخص کاربرد دارد. گمرک‌ها در سرتاسر جهان برای شناسایی و تعیین تعرفه و عوارض کالاهای تجاری از این سیستم استفاده می‌کنند. در ادامه این مقاله با hs کدها، کاربردها و روش‌های تعیین آن‌ها آشنا خواهیم شد.
کد تعرفه گمرکی چیست؟
در سراسر جهان برای هر گونه یا نوع کالای خاص کد تعرفه‌ای منحصر به فرد وجود دارد. در تجارت سطح بین‌الملل هر کالای تجاری دارای کدی مخصوص است که به آن همان کد تعرفه گمرکی گفته می‌شود. به کد تعرفه گمرکی hs کد نیز گفته می‌شود که مخفف واژه Harmonized System یا همان سیستم هماهنگ شده است. در این سیستم برای هر کالا یک کد تعرفه گمرکی یا کدی شش رقمی وجود دارد که شرح و جزئیات متعلق به همان کالا را نشان خواهد داد. برای مثال گرافیت طبیعی با کد 250410 مشخص می‌شود و در هر جای دیگر دنیا نیز با همین شماره شناخته خواهد شد. در واقع این کدها برای سهولت شناخت و طبقه‌بندی کالاهای تجاری توسط سازمان جهانی گمرک ابداع شده‌اند. سازمان جهانی گمرک (World Custom Organization) یک سازمان بین دولتی است، که جایگاه و محل اصلی آن درشهر بروکسل پایتخت کشور بلژیک است. این سازمان با هدف توسعه قراردادهای بین‌المللی ، اندازه‌گیری و ابزارهایی برای موضوعاتی چون رده‌بندی (طبقه‌بندی) کالاها ، ارزش گذاری (ارزیابی)، قواعد مبداء ، گردآوری عواید گمرکی، امنیت زنجیره تامین، تسهیلات گمرکی بین‌المللی، فعالیت‌های تنفیذ گمرکی، مبارزه با جعل در حمایت از حق مالکیت معنوی، ارتقاء یکپارچه سازی و ایجاد ظرفیت‌سازی‌های ممکن برای کمک به اصلاحات و امروزی سازی (مدرنیزاسیون) گمرک فعالیت می‌کند. سازمان جهانی گمرک سامانه هماهنگ کننده یا همان Harmonized Systemرا پشتیبانی می‌کند. سازمان جهانی گمرک مدیریت جنبه فنی سازمان تجارت جهانی (WTO)، توافق نامه ارزش گذاری گمرکی و قواعد مبداء را نیز بر عهده دارد . جالب است بدانید این سازمان کالاها را در ۹۷ فصل ، ۲۱ بخش و به کدهای ۱۰ رقمی در قالب سیستم hs کد طبقه‌بندی کرده است. به این ترتیب هیچ گونه کالایی را در دنیا نمی‌توان یافت که در یکی از این ۹۷ فصل قرار نگرفته باشد و یا قابل طبقه بندی در این سیستم نباشد. بر همین اساس کالاها به وسیله کدهایی که دارند در سراسر جهان شناخته می‌شوند. جالب است بدانید نرخ تعرفه واردات و صادرات در هر کشوری متفاوت است. به عنوان مثال ممکن است کالایی در ایران با نرخ تعرفه 25 درصد وارد شود، اما همان کالا در کشور آلمان با تعرفه‌ای متفاوت ورود کند. به همین خاطر است که از راه کد تعرفه کالا یا hs code، تمامی کالاها در دنیا با اعداد و ارقام شناخته می‌شوند. این کد تعرفه‌ها یا hs کد به دو زبان انگلیسی و فرانسه در قالب یک کتاب تدوین شده است. هر کشور به زبان خود آن کتاب را ترجمه کرده و حقوق و عوارض را طبق قانون خود برای هر کالا در نظر می‌گیرد. در ایران نیز مانند باقی کشورهای عضو کالاهای تجاری از این قانون پیروی می‌کنند و دارای کدهای بین‌المللی هستند. حقوق گمرکی در ایران بر اساس قانون و مقررات امور گمرکی تعیین می‌شود.
چرا به کد تعرفه گمرکی کالا نیاز دارید؟
این کدها شامل طبقه‌بندی، توصیف و مشخصات کالا، قوانین گمرکی، تعرفه‌های ورودی و اطلاعات آماری مربوط با تجارت بین‌المللی هستند. برای بازرگان‌ها و صاحبان کالا قبل از هر نوع فعالیت اقتصادی و تجاری ضروری است که به دقت ویژگی‌های یک کالا را بررسی و کالای تجاری مورد نظر را تعیین تعرفه کنند. برخی از دلایل دریافت و تعیین تعرفه کالا را با هم در این جا مرور می‌کنیم. طبقه‌بندی دقیق کالاها اولین دلیل برای لزوم وجود hs کد به شمار می‌رود. از کد تعرفه‌های گمرکی برای تعیین حقوق ورودی کالاهای وارداتی استفاده می‌شود تا محاسبات حقوق و عوارض کالاهای تجاری به درستی انجام گیرد. تحلیل‌گران تجاری و اقتصاددان‌ها نیز برای جمع‌آوری آمار و اطلاعات تجاری مانند آمار صادرات و واردات کالاها به کد تعرفه های یکسان نیاز خواهند داشت. پیشگیری از بروز مشکلات مرتبط با طبقه‌بندی نادرست یا پیدایش این دست از اشتباه‌ها نیز از دیگر مزایای استفاده از hs کدهاست. در آخر کد تعرفه‌های گمرکی یک زبان مشترک در تجارت بین‌الملل است که به بازرگان‌ها و کارکنان گمرک کمک می‌کند با دیگر کشورها ارتباط و تبادل داشته باشند.
کد تعرفه گمرکی چگونه تعیین می‌شود؟
hs کد بر اساس عنوان کالا، کاربرد آن، مواد تشکیل دهنده و نوع کاربرد آن تعیین خواهد شد. در فرایند تعیین HS کد، عواملی مانند ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی کالا، همچون اندازه، وزن، شکل و مواد تشکیل‌دهنده آن نقش دارد. پس از آن برای تعیین کد تعرفه گمرکی کالا نیاز است که کاربرد کالا در صنایع مختلف و نحوه استفاده از آن شناسایی شود. همچنین نقش کالا در زنجیره تولید و فرآیند تولید به تعیین hs کد کمک می‌کند. تمامی این اطلاعات نقش و اهمیت کالا در فرایند تولید و صنعت را نشان خواهند داد. علاوه بر این‌ها مقررات و تصویب‌نامه‌های ارائه شده توسط سازمان مقررات و وزارت صنعت، معدن و تجارت در تعیین hs کد موثر هستند و بر اساس آن‌ها کد تعرفه تعیین می‌شود. خوب است بدانید با تعیین hs کد، می‌توان پیش‌بینی کرد که کدام مجوزها و مقررات برای واردات یا صادرات برای کالای موردنظرتان لازم و ضروری است.
اعداد در کد تعرفه گمرکی چه چیزی را نشان می‌دهد؟
تمامی hs کدها در ایران در کتابی با عنوان مقررات صادرات و واردات به صورت طبقه‌بندی شده موجود هستند. کتاب مقررات صادرات و واردات به صورت سالانه منتشر می‌شود و دارای 21 قسمت و 98 فصل جداگانه است. برای درک بهتر این سیستم در جهت تعیین تعرفه آسان و سریع کالای موردنظرتان ساختار hs کد مربوط به هر کالا را در این قسمت با هم مرور خواهیم کرد. رقم ابتدای هر hs کد نشان‌دهنده فصل یا دسته کلی کالاست. اعداد بعدی یعنی رقم دوم کد تعرفه گمرکی کالاها نمایانگر گروه کالا در هر فصل به خصوص هستند. شماره سوم زیرگروه کالا را و شماره چهارم زیرگروه کالا درون هر زیر گروه را نشان می‌دهد. به همین ترتیب تا رقم ششم در هر کد تعرفه گمرکی مشخصات جزئی‌تری از کالای مورد نظرتان را خواهید یافت. برای مثال فرض کنید می‌خواهیم hs کد بلندگوی خودو را پیدا کنیم. کد این کالا در کتاب مقررات صادرات و واردات سال 1402 برابر با 85182910 است. 85 فصل مربوط به محصولات برقی، دو رقم دوم نشان دهنده انواع میکروفون و بلندگوها، دو رقم سوم به طور اختصاصی بلندگوها و دو رقم چهارم به صورت جزئی انواع بلندگوی خودرو را در بر می‌گیرد.
چگونه کد تعرفه گمرکی را دریافت کنیم؟
برای تعیین و دریافت hs کد متعلق به کالای وارداتی خود میتوانید با پرداخت هزینه و مراجعه به گمرک‌های اجرایی به صورت حضوری با کارشناس‌های گمرکی مشورت کنید. همچنین اگر با قواعد ابتدایی تعیین تعرفه آشنا هستید، با استفاده از کتاب مقررات صادرات و واردات امکان یافتن کد تعرفه گمرکی را خواهید داشت. در کنار این راه‌های رایج و معمولی که تا به امروز کاربرد داشته‌اند روش آسان و سریع‌تری نیز وجود دارد. جستجوگر تعرفه تجیار به دلیل دقت و سرعت بالایی که دارد این روزها در میان بازرگان برای تعیین تعرفه کالاهای وارداتی به ابزاری بسیار محبوب و پرطرفدار تبدیل شده است. شما به راحتی میتوانید برای پیدا کردن تعرفه و ارزش های گمرکی، مجوز های ترخیص و گروه کالایی اولویت ها و هر اطلاعاتی جهت واردات و ترخیص کالای خود نیاز دارید، تنها نام کالا را در تجیار جستجو کنید. همان طور که می‌دانید تعیین صحیح hs کد مربوط به کالای وارداتی بسیار مهم است. با تعیین تعرفه درست و دقیق از بروز مشکلات در طی فرآیند تجارت بین‌المللی جلوگیری و چالش‌هایی مانند پرداخت مالیات و عوارض احتمالی که در پی تعیین تعرفه اشتباه به وجود می‌آید را نخواهید داشت.
