مقدمه
ارز نیمایی یکی از ارزهای رایج این روزهاست که خریداران و فروشندگان برای دریافت و معامله آن باید به سامانه نیما مراجعه کنند. قیمت ارز نیمایی توسط بانک مرکزی تعیین میشود و نرخ آن نسبت به قیمت ارز آزاد پایین‌تر است. سقف دریافت ارز نیمایی بسته به سابقه شخص و اولویت‌های دولت در موردهای مختلف متفاوت است.
تاریخچه پیدایش ارز نیمایی
در حقیقت ارز نیمایی با هدف تامین ارز مورد نیاز برای واردات و صادرات به وجود آمده است و نرخ آن از طرف بانک مرکزی تعیین میشود. خوب است بدانید نیما مخفف «نظام یکپارچه معاملات ارزی» است که در سال 1396 به شکل سامانه‌ای آزمایشی راه‌اندازی شد و پس از گذراندن یک پروسه دو ماهه در اردیبهشت ماه سال 1397 به صورت رسمی شروع به کار کرد. متقاضیان خرید و فروش ارز در این سامانه به طور آنلاین در خواست خود را در یک بستر یکپارچه اعلام می‌کنند و بانک مرکزی پس از بررسی درخواست‌ها حواله ارز را صادر می‌کند. ارز نیمایی که در سامانه نیما عرضه میشود قیمت مشخصی دارد که بیشتر از نرخ ارز دولتی و در عین حال کمتر از نرخ ارز آزاد است و به صورت انحصاری در اختیار بازرگانان قرار میگیرد.
ارز نیمایی چیست؟
ارز نیمایی یکی از مفاهیمی است که این روزها در بازارهای مالی به ویژه در حوزه صادرات و واردات بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. ارز نیمایی ارزی است که در سامانه‌ای به نام نیما معامله میشود. بازرگانان در سامانه نیما به صورت آنلاین می‌توانند ارز را خرید و فروش کنند. سامانه نیما مانند یک واسطه سامانه‌های مربوط به تجارت را به سامانه‌های واحد تجارت خارجی و بانک‌های بین‌الملل وصل می‌کند. صرافی‌ها نیز در این سامانه با واسطه‌گری به آسان‌تر شدن معاملات ارزی کمک می‌کنند. یکی از ویژگی‌هایی که موجب شده سامانه نیما از زمان پیدایش تا کنون مورد استقبال بازرگانان قرار بگیرد، امن بودن آن در خرید و فروش و انجام معامله است.
مزایای ارز نیمایی
ارز نیمایی در حقیقت ارزی است که برای اداره و توسعه واردات و صادرات کشور عرضه شده است. نرخ ارز نیمایی برخلاف نوسانات بورس تغییرات زیادی ندارد و قیمت آن را بانک مرکزی تعیین می‌کند. نرخ این ارز را بانک مرکزی براساس میزان عرضه و تقاضا، نرخ تورم و میزان پوشش‌دهی ارز مشخص خواهد کرد. هدایت مسیر محصولات وارداتی به سمت مراکز رسمی و دولتی، جلوگیری از قاچاق و خرج سرمایه، برگشت ارز حاصل از واردات توسط صادرکنندگان و تعیین و تثبیت هویت مجاز و واقعی بازار ارزی کشور از دیگر مزیت‌های استفاده از ارز نیمایی است.
نرخ ارز نیمایی چقدر است؟
نرخ ارز نیمایی توسط دولت تعیین میشود و منحصرا در اختیار واردکنندگان و صادرکنندگان کالا قرار میگیرد. نرخ این ارز نسبت به ارز آزاد کمتر و نسبت به ارز گمرکی بیشتر است. خوب است بدانید بازرگانان با استفاده از ارز نیمایی نمی‌توانند هر کالایی را وارد کنند. برخی از کالاها در طبقه کالاهای لوکس یا غیر لازم طبقه‌بندی می‌شوند و ارز نیمایی به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد به این ترتیب ارز نیمایی و به طور کلی ارز کشور به هدر نمی‌رود.
ارز نیمایی به چه کسانی تعلق میگیرد؟
ارز نیمایی در بیشتر اوقات قیمتی پایین‌تر از ارز آزاد دارد و صرفا از طریق سامانه نیما و طی شرایط و ضوابطی ویژه توسط واردکنندگانی که مراحل تعیین شده از سمت بانک مرکزی را گذرانده‌اند قابل دریافت است. در حقیقت این ارز به واردکنندگان کالاهای مصرفی مجاز تعلق میگیرد. محل تامین ارز نیمایی ارزهای صادرات است که دوباره با نرخ ارز نیمایی و از راه صرافی‌های مجاز به صادرکنندگان پرداخت میشود. به این ترتیب ارز نیمایی برای عموم مردم قابل دسترسی نیست و امکان دریافت و استفاده از آن در جهت اهداف شخصی مسیر نخواهد بود.
به چه کالاهایی ارز نیمایی تعلق میگیرد؟
برای پاسخ به این سوال که "به چه کالاهایی ارز نیمایی تعلق میگیرد" ابتدا باید بدانید این ارز برای واردات همه نوع کالا قابل دریافت نیست و تنها واردکنندگان کالاهای ضروری مصرفی می‌توانند آن را دریافت کنند. دانه‌های روغنی، گندم و سایر غلات، دارو، ذرت، پنبه‌دانه، تجهیزات پزشکی، خوراک آبزیان، دام و طیور، اجزا و قطعات وسایل نقلیه، حیوانات مولد، بذرها، مرکبات، نیشکر و فلزات مشمول این گروه از کالاهای ضروری هستند. ارز مورد نیاز این کالاها از صادرات کالاهای داخلی تامین میشود.
سخن پایانی
سامانه نیما را می‌توان یک سامانه نوین از سوی بانک مرکزی برای بیشتر شدن نظارت و کنترل بر معاملات ارزی کشور دانست که در اوایل سال 1397 راه‌اندازی شده است. با شروع به کار این سامانه شفافیت در زمینه معاملات ارزی در کشور افزایش یافت و بازرگانان می‌توانند درخواست دریافت یا فروش ارز خود را در این سامانه به ثبت برسانند.
پرسش‌های متداول
- ارز نیمایی چیست؟
- ارز نیمایی از کجا پیدا شد؟
- نرخ ارز نیمایی چقدر است؟
- ارز نیمایی به چه کسانی تعلق میگیرد؟
- به چه کالاهایی ارز نیمایی تعلق میگیرد؟
